Dit is een ongekend gedetailleerde kaart van het zwaartekrachtsveld van de aarde, gemaakt door de Europese satelliet GOCE, die sinds vorig jaar zijn nogal lage (254,9 km hoog) baantjes om de aarde trekt.

De zwaartekracht is niet overal precies hetzelfde: in de Indische Oceaan, waar miljoenen jaren geleden het Indiase subcontinent lag, is hij uitzonderlijk laag. Het zeeniveau daarom wel honderd meter lager dan gemiddeld, wat hier als blauw te zien is. De extra massa van de Himalaya, ontstaan toen dat continent met Azië botste, geeft juist extra zwaartekracht (groen tot rood).

De ‘geoïde’ op deze kaart geeft de fictieve zeestand aan als er geen stromingen, wind of golven zouden zijn. Door het verschil met het echte zeeniveau in kaart te brengen kunnen oceanografen de invloed van stromingen aflezen. Geologen zijn meer geïnteresseerd in magmastromen onder de aardkorst, die ook invloed hebben op de geoïde, net als de massa van ijskappen op Antarctica en Groenland.

beeld: ESA

(PS Hetzelfde plaatje, met precies dezelfde kop, stond op 3 juli in de Volkskrant. Een dag na de Intermediair-deadline. Au. )